Yayınlandı - Wed, 07 Ağs 2024

Örnek Kitap Okuma Rehberi - 5

Örnek Kitap Okuma Rehberi - 5

YER ALTINDA

Yazan: Anna Milbourne

Resimleyen: Serena Riglietti

Çeviri: Şeyma Bayrak Salantur

Yayınevi: TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI

 

Hedef Sözcük

 

Anlamı

Yer Altı

Yerin yüzeyi altındaki bölümü.

Kök

Kara hayatına uymuş olan gelişmiş bitkilerde genel olarak toprak içerisine doğru büyüyen ama nadiren toprak üstünde de bulunan bir organdır.

Minyatür

Kendine has boyama tekniği ve anlatım dili ile çok ince işlenmiş, küçük boyutlu resimler ve bu tür resim sanatının adıdır.

Vahşi

Yabanıl.

Kemirmek

Sert bir şeyi dişleriyle azar azar koparmak.

Kraliçe Karınca

Karınca kolonisindeki üreyen dişi karıncadır.

Tünel

 

Bir yandan öbür yana geçebilmek için yerin altında, genellikle dağların içinde açılan yol.

Mağara

 

Yüzeyle bağlantısı olan ve gün ışığı ile bağlantısı kaybolacak derinliğe ve en az bir insanın sürünerek girebilmesine olanak verecek genişlik ve yüksekliğe sahip olan yeraltı boşluklarıdır.

Şapırdatmak

 

Şapırdamasına yol açmak, şapır şapır ses çıkartmak.

İstasyon

 

Demiryollarında, trenlerin durarak yolcu ve yük indirdikleri ya da aldıkları, birtakım yapıları da bulunan yer.

Köstebek

 

Köstebekgillerden, yeraltında tüneller kazarak barınan, bütün yaşamı toprak altında geçen, çok ilkel durumda olan gözleri hemen hemen hiç görmeyen, topraktaki böcekler ve solucanlarla geçinen, bitki köklerini kestiği için zarara yol açan, derisinden kürk yapılan küçük, memeli hayvan.

Cevher

 

Değerli taş.

Dertop

Bir araya gelmek, toplu hâlde olmak. Yuvarlak bir biçim almak.

Kaya

Büyük ve sert taş kütlesi.

Aşındırmak

Aşınmak eylemine uğratmak.

Maden Ocağı

Kazılarak maden cevheri çıkarılan yer.

 

Hedef Sesbirim: /R/

Hedef sesbirim geçen sözcükler çocuğa okunur. (Mağara, dertop, aşındırmak kelimelerindeki r seslerine vurgu yapılır).

 

 

OKUMA ÖNCESİNDE:

 

      Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların bulunmamasına, tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına özen gösterilir.

      Çocuğun, kitabın resimlerini rahatlıkla görebileceği şekilde annenin kucağında ya da yanında bir oturma düzeni sağlanır. Çocuk isterse annenin karşısına da oturabilir.

      Annenin çocuğa hikâyeyi dinleme ve konuşmaya istekli bir ortam yaratıp yaratmadığına dikkat edilir.

      Anne çocukla beraber kitabın önce ön kapağı daha sonra arka kapağını inceler. Kitabın kapağındaki resimlemeler ve karakterler hakkında konuşmasına fırsat verir. Annenin çocuğa kitabın konusu, karakterleri hakkında sorular sorması beklenir. Örnek sorular;

·        Resimde neler görüyorsun?

·        Kitabın kapağında hangi hayvanları görüyorsun ve inşalar neler yapıyor?

·        Bildiğin hayvanları söyler misin?

·        Hayvanları sever misin?

·        Çocuklar hangi oyunları oynuyorlar?

·        Yerin altından giden bu trene hiç bindin mi?

·        Hangi oyunlardan hoşlanırsın?

·        Sence bu öyküde ne anlatılıyor olabilir?

(Not: Anneye, soruların hepsini ilk seferde sorma zorunluluğunun olmadığı, her okumada farklı sorular sorulabileceği, çocuğun dikkat ve ilgi süresini takip etmesi önerilir).

      Annenin kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğa okuması beklenir.

      Annenin çocuktan hikâye ile ilgili tahminlerini aldıktan sonra dikkatlice dinlemesini isteyip, çocuğun duyabileceği bir ses tonuyla okumaya başlaması istenir.

 

 

              

OKUMA SIRASINDA:

      Annenin, hikâye okuma aşamalarından hikâyeyi başlatma sorusu ile okumaya başlaması beklenir. Kitabın ilk sayfasındaki kedi resmi gösterilerek Bu nedir?” sorusunun sorulması buna örnek verilebilir.

      Çocuğun verdiği cevapların anne tarafından değerlendirilmesi beklenir. Örneğin; çocuktan toprak cevabı geldiyse Evet bu bir toprak” şeklinde geribildirimde bulunması, çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler vermesi beklenir.

      Tüm süreçte anneden, çocuğa konuşması ve kendini yeterince ifade edebilmesi için zaman tanıması, sabırlı, hoşgörülü olması ve cesaret verici olması beklenir.

      Genişletme aşamasında çocuktan gelen cevapların genişletilerek geribildirimde bulunması beklenir. Örneğin; çocuktan toprak cevabı geldiyse kullandığı ifadelerin genişletilerek Evet çocuklar toprağı kazıyor.” ifadesine benzer bir ifade kullanması beklenir.

      Hikâyeyi okuma sürecinde hikâye başlatma tekniklerinden 5N 1K sorularını sorması, çocuğu desteklemesi ve cesaretlendirmesi beklenir. Örnek sorular;

·        Toprağı kazan kimlerdi?

·        Çocuklar kazdıkça en son kendilerini nerede buldular?

·        En sıcak katmana ne zaman geldiler?

·        Neden toprağı kazmış olabilirler?

·        Köstebek nasıl ilerler?

·        Kayaların olduğu bölümde ne vardı

      Anneden hikâyeyi başlatma ve sürdürme tekniklerinden tamamlama ile ilgili örneklere ver vermesi beklenir. Örneğin; Dünya devasa bir …(top)… gibidir.” cümlesini çocuğun kitaba uygun tamamlaması istenir.

      Annenin okuma sürecinde çocuğu açık uçlu sorular ile desteklenmesi beklenir. Örneğin; kitabın bol resimli ve dikkat çekici bir sayfasında Burada neler görüyorsun?” şeklinde açık uçlu bir soru yöneltip, çocuktan gördüklerini anlatmasını istemesi beklenir.

      Çocuğa yeni bir kelime öğretme sürecinde kelime ile ilgili sorulara yer vermesi, sözcüklerin anlamlarının resimler ve materyaller ile desteklenmesi anneden istenir. Örneğin; yeni öğretilecek kelime olan mağara kelimesi ile ilgili konuşup, kelimeyi hecelemesi r” sesine vurgu yapması ve ardından da çocuğa haydi beraber heceleyelim” yönlendirmesi yaparak çocuğun tekrarlamasını sağlaması istenir. Yeni öğretilecek kelime istasyon kelimesi ise tünelden geçen trenin ve istasyonun göründüğü sayfa çocuğa gösterilerek resimle somutlaştırılarak anlatması istenir. Ardından mağara ve istasyon kelimesi ile ilgili sorular sorması beklenir.

       

Örnek sorular;

·        Tünellerden çıkan trenlerden nasıl ses çıkar biliyor musun?

·        Daha önce yer altındaki trene binip tünelden geçtin mi?

·        Hiç mağara gördün mü?

·        Mağarada nasıl hayvanlar vardı bana tarif eder misin? şeklinde olabilir.

      Anneden, etkileşimli kitap okuma aşamalarından tekrarlatma aşamasına uygun sorular sorması istenir. Örneğin; Bir önceki sayfada resimde neler görmüştük? Çocuklar neredeydi?” şeklinde hatırlatma soruları olabilir.

      Anneden çocuğun kendi yaşamı ile ilişkilendirebileceği sorular sorması istenir. Örneğin; “Sen kazsan kimin bahçesinden çıkardın?” şeklinde sorular sorması beklenir.

OKUMA SONRASI

      Annenin okuna hikâyeyi çocuğa özet olarak anlattırması beklenir.

      Annenin hikâyenin okunmasının ardından çocuğa bazı sorular sorması beklenir. Örnek sorular;

·        Bu okuduğumuz kitabın adı neydi?

·        Çocuklar toprağı neden kazdı?

·        İlk karşılaştıkları bitki köklerinin görevleri nelerdi?

·        Köstebekler ne ile besleniyordu?

·        Evlerimize kadar gelen borulardan neler geçiyordu?

·        İstasyonlar arası insanları taşıyan trenleri daha önce gördün mü? Trenler hızlı mı yavaş mı gidiyordu?

·        Tavşanların yuvaları nasıldı? Onları tehlikelerden nasıl koruyordu? Sen tehlikelerden kaçarken ne yaparsın?

·        Bulaşıklarımızı yıkadığımız temiz su evlerimize nasıl ve nereden ulaşıyordu?

·        İnsanlar sokaklarda hangi araçları kullanıyordu? Sen hangilerine binmiştin?

·        Kayalar uzun yıllardır ne saklıyorlardı?

·        Mağaraların nasıl oluştuğunu da görmüştük hatırlıyor musun nasıldı? Bir de mağaraların derinlerinde çok güzel yüzük kolyelerin yapımında kullanılan hangi cevherlere ulaşmışlardı? Oranın adı neydi hatırlıyor musun?

·        Daha da derine inince çok sıcak bir yer vardı? Gerçekten insanlar oraya gitse ne olabilir?

·        Senin en çok ilgini çeken kitapta hangi bölümdü? şeklinde olabilir.

 

1.     Sayfa: Aa, ben burada iki tane çocuk görüyorum. Bahçede uğraşıyorlar gibi. Daha önce bahçe gördün mü? Bahçedeki ekilen meyvenin adını biliyor musun? Başka neler görüyorsun sayfada? Biraz daha ekebilmek için toprağı tekrar kazmışlar, sonrasında ne olmuş olabilir?

2.     Sayfa: Toprağın hemen altında çilek bitkisi toprağa nasıl tutunmuştu? Tutunduğu köklerden nasıl besleniyordu?

3.     Karıncaların kocaman yuvalarının düzeni nasıldı? Kraliçe karıncayı duymuş muydun daha önce?

4.     Sayfa: Toprağı kazınca hangi hayvanlarla karşılaşmışlar? Köstebeklerin göremediğini biliyor muydun? Daha önce köstebek kelimesini duydun mu? Köstebekler neyle besleniyordu?

5.     Sayfa: Tavşanın güvenli alanı neresiydi? Senin güveli alanın neresi?

6.     Sayfa: Sence karşımıza kazdıkça çıkan boruların içinden geçen elektrik kabloları ve temiz su ile kirli suyun ayrıştırılması bizler için ihtiyaç mıdır?

7.     Bir düzen içinde evlerimize gelmese o zaman ne yapardık? Sence robotlar görevini iyi yapıyor mudur?

8.     Sayfa: Bak, çok renkli bir sokakmış bu! Binaların rengini bana söyleyebilir misin? Efeyi takip eden kuşlar yine gelmiş galiba, onları görebiliyor musun?

 

9.     Sayfa: Buradaki araçları biliyor musun? Bak bunun adı yaya geçidi. Yaya geçidinden geçmek için yeşilin yanmasını bekleriz ve otobüslerle, arabalar ve motorlar bizi bekler. Aa bak, daha önce böyle bir şey gördün mü?  Yerin altındaki bu tren ile daha önce gittin mi?

10.  Sayfa: Farklı istasyonlara böyle yollarda gidiyorlar. Sence neden farklı yollardan gidiliyor?

11.  Sayfa: Bak, burada kocaman kayalar var. Bu kayaları duydun mu? Buradaki şekiller kıvrımlı neye benziyor sence?

12.  Sayfa: Aa, bak bu kocaman kemikler neye benziyor. Yıllar öncesinde yaşamış. Evet bir dinozora benziyor. Sence neden taşlaşmış olabilirler?

13.  Sayfa: Buradaki kocaman kayaların içine sular sızar biliyor musun? Yağmurun yağması çok önemli bu yüzden. Ve sular sızdıkça kayalar yumuşuyor ve kırılıyor. Sonra ne oluyor biliyor musun, tahminin var mı? Mağara. Daha önce mağarayı duydun mu?

14.  Sayfa: Aa bak bunlar da ne? Asılı bir şekilde baş aşağı duruyorlar. İsimleri yarasa. Karanlığı severler. Başka hangi hayvanlar var?

15.  Sayfa: Ay parıl parıl parlayan bu güzel taşlar ne olabilir sence. Kayaların içinde hepsi saklanmış olabilir mi?

16.  Sayfa: Bak burada bir sürü insan çalışıyor. Buraya maden ocakları deniyor ve çalışan insanlara da madenci. Buradaki bu taşlardan ne yapıyor olabilirler sence? Topladıktan sonra şekil vererek yüzük, kolye gibi aksesuarları yapıyorlar. Çok şaşırtıcı değil mi?

17.  Sayfa: Ne kadar da fazla kazmışlar. Bu fotoğrafta gördüğün ne sence? Dev gibi ateşe benziyor sanki. Burada insanlar durabilir mi sence? Evet, çok sıcak.

18.  Sayfa: Bak arkalarındaki tüneli görüyor musun? İlk kazdıkları yere sence ne kadar uzaklıktadırlar?

19.  Sayfa: Sence bu kadar kazmak nereye götürür çocukları? Sen sıcak lavlardan sonra kazmaya yine de devam eder miydin?
 

20.  Sayfa: Aa bak, tekrar köklere ulaşmışlar. Bak bu karşılaştıkları hayvanın adı neydi? Sence buradan sonra nereden çıkacak olabilirler?

21.  Sayfa: Bak başka birinin bahçesinden çıktılar? Sence kendi ülkelerindeler mi? Onların yerinde olsan sen neler yapardın? Burada karşılaştığın insanlara ne derdin? Bu insanlar nasıl görünüyor sence?




      Anneden çocuğa,Hikâyeye başka bir isim verilse hikâyenin isminin ne olmasını isterdin?” sorusunu yöneltmesi istenir.

 

 

 

 

 

 

 

Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Aşamaları Değerlendirme Formu

(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz)

 

Etkileşimli kitap okuma sürecindeki aşamalar (BDGT)

 

Değerlendirme

Evet

Hayır

Konuşmayı Başlatma

Çocuktan resimdeki nesneyi isimlendirmesini istediniz mi?

 

 

Hikâyedeki karakterler hakkında sorular sordunuz mu?

 

 

Değerlendirme

Çocuğun verdiği cevabın doğru olup olmadığını değerlendirdiniz mi?

 

 

Çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler verdiniz mi?

 

 

Genişletme

Çocuğun cevabını birkaç sözcük daha ekleyerek genişlettiniz mi?

 

 

Tekrarlatma

Çocuğun yanıtını tekrarlamasını istediniz mi?

 

 

 

 

Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Konuşmayı Başlatma ve Sürdürme Tekniklerini Değerlendirme Formu

Konuşmayı başlatma ve sürdürme teknikleri

 

Değerlendirme

Evet

Hayır

Tamamlama

Çocuktan hikâyedeki bir ifadeyi tamamlamasını istediniz mi?

 

 

Hatırlama

Çocuğa hikâyedeki karakterler ile ilgili sorular sordunuz mu?

 

 

Çocuğa hikâyedeki olaylar hakkında sorular sordunuz mu?

 

 

Açık uçlu sorular sorma

Çocuktan resimde anlatılan olayı tanımlamasını istediniz mi?

 

 

5N 1K soruları sorma

(Ne? Ne zaman? Nerede? Neden? Nasıl? Kim?)

Resimdeki nesneye işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?

 

 

Resimdeki eyleme işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?

 

 

İlişkilendirme

Hikâyeyi çocuğun yaşamından bir şey ile ilişkilendirdiniz mi?

 

 

 

 

Etkileşimli Kitap Okuma Değerlendirme Formu

 

Kitabın Adı:

 

Okuma Öncesini Değerlendirme Formu

(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz.

 

Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların olmamasına, çocuğun tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına dikkat ettiniz mi?

Değerlendirme

Evet

Hayır

Çocuğun kitabın resimlerini rahatlıkla görebilmesi için, yan yana ya da sizin (annenin) kucağında kitabı rahatlıkla görebileceği bir oturma düzeni sağladınız mı?

 

 

Kitabı okuma süresince çocuğa doğru tutup, çocuğun resimleri rahatça görebilmesini sağlamak için yan taraftan okumaya çalıştınız mı?

 

 

Çocuğun öncelikle kitabın kapak resmine bakmasını istediniz mi?

 

 

 

Kitabın ön kapağında neler gördüğünü sordunuz mu?

 

 

Kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğunuza okudunuz mu?

 

 

Kitabın başlığına ve kapak resmine dikkat çekilerek hikâyede de ne olabileceğine dair çocuklara açık uçlu sorular sorup, çocuğa konuşma fırsatı vererek konuşma becerisinin geliştirilmesine yardımcı oldunuz mu?

 

 

Bu hikâyede ne anlatılıyor olabilir? sorusunu çocuğunuza yöneltiniz mi?

 

 

Kitabın arka kapağında neler görüyorsun? sorusunu çocuğunuza yönelttiniz mi?

 

 

Çocuğun hikâye ile ilgili tahminleri alındıktan sonra dikkatlice dinlemesini istediniz mi?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Okuma Sürecini Değerlendirme Formu

(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).

 

 

Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını açıkladınız mı?

Değerlendirme

Evet

Hayır

Sözcüklerin anlamlarını resimlerle ve materyaller ile desteklediniz mi?

 

 

Çocukların kendi yaşamları ile ilişkilendirecekleri örneklere verdiniz mi?

 

 

Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını çocuk dostu terimler ile açıkladınız mı?

 

 

Geçmiş deneyimler ile hikâyeyi desteklediniz mi?

 

 

Çocuğun ses bilgisel farkındalık becerilerini desteklediniz mi?

 

 

Çocuğun  yazı farkındalığı becerilerini desteklediniz mi?

 

 

5N 1K sorularını sordunuz mu? (Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim?)

 

 

Çocuğa açık uçlu sorular sordunuz mu?

 

 

Tekrarlar ve genişletmeler kullandınız mı?

 

 

Cümle tamamlama sorularına yer verdiniz mi?

 

 

 

 

Okuma Sonrasını Değerlendirme Formu

(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).

 

Değerlendirme

Evet

Hayır

Çocuğa okuduğunuz kitabın adını tekrar sordunuz mu?

 

 

Kitapta kimlerin olduğunu sordunuz mu?

 

 

Hikâyenin sonunda neler olduğunu sordunuz mu?

 

 

Kitaba başka bir isim verilse ne olmasını isterdin? Sorusunu sordunuz mu?

 

 

Hikâye çocuğun rahatça duyabileceği bir ses tonu ile okudunuz mu?

 

 

Çocuğunuz istekli olursa hikâyeyi özetlemesini istediniz mi?

 

 

 

 

 

Yorumlar (0)

Arama
Popüler kategoriler
Haberler
Örnek Kitap Okuma Rehberi - 21
Örnek Kitap Okuma Rehberi - 21
ÇOCUKLAR İÇİN BİLİM EN GÜÇLÜ KİM?Yazan: Yoon-hee HongÇeviri: Mine Özyurt KılıçResimleyen: Daniel HowarthYayınevi: TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI   Hedef Sözcük   Anlamı Lastik bant Genellikle halka veya oval şekilli ve genellikle birden çok nesneyi bir arada tutmak için kullanılan bir lastik halkadır. Sarmak Çevresini çevirmek, çevresine dolanmak Dolanmak Bir şeyin çevresine sarılmak. Esnemek Bir dış etkiyle biçim değiştirmek. Uzamak Boy olarak uzun duruma gelmek, boy atmak, boyu büyümek. Güçlü Gücü (II) olan Sağlam Uzun süre dayanabilecek nitelikte olan, kolay bozulmaz, yıkılmaz, kırılmaz, dayanıklı Sızdırmaz   (Sıvılar için) ince aralıklardan, çok ince deliklerden, gözeneklerden az miktarda ve belli olmaksızın, yavaş yavaş akmak, çıkmak. Kopmak (İplik, halat, tel gibi şeyler) gerginliğe dayanamayınca herhangi bir yerinden ikiye bölünmek. Kaynak Bir şeyin çıktığı ilk yer Kauçuk Amerika, Asya ve Afrika’nın çeşitli ağaçlarından, özellikle de kauçuk bitkisinden ya da kimi petrol artıklarının bileşiminden elde edilen, esnek ve çok dayanıklı madde. Öz Bir kimsenin benliği, kendi Tropikal Bölge Yoğun olarak yağış olan bölgeler Kimyacı Kimya bilimiyle uğraşan kimse, kimya uzmanı, kimyager. Sabitlemek Yer değiştirilmeyen, hep aynı yerde duran, durağan duruma getirmek Tığ Dantel ya da yün örmekte kullanılan, ucu çengelli kısa şiş.   Hedef Sesbirim: /K/Hedef sesbirim ile başlayan sözcükler çocuğa okunur. (Kauçuk ve kopmak kelimelerinin başlangıç seslerine vurgu yapılır).OKUMA ÖNCESİNDE: Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların bulunmamasına, tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına özen gösterilir.Çocuğun, kitabın resimlerini rahatlıkla görebileceği şekilde annenin kucağında ya da yanında bir oturma düzeni sağlanır. Çocuk isterse annenin karşısına da oturabilir.Annenin çocuğa hikâyeyi dinleme ve konuşmaya istekli bir ortam yaratıp yaratmadığına dikkat edilir. Anne çocukla beraber kitabın önce ön kapağı daha sonra arka kapağını inceler. Kitabın kapağındaki resimlemeler ve karakterler hakkında konuşmasına fırsat verir. Annenin çocuğa kitabın konusu, karakterleri hakkında sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Resimde neler görüyorsun?·        Kitabın kapağında hangi hayvanı görüyorsun?·        Ayı gibi olan başka hangi hayvanları biliyorsun?·        Çocuklar ne yapıyor burada?·        Sence ne hissediyorlar?·        Sen ne zaman çok mutlu olmuştun?·        Buradaki kız toplarla oynuyor sen en çok neyle oynamayı seversin?·        Sence bu öyküde ne anlatılıyor olabilir?(Not: Anneye, soruların hepsini ilk seferde sorma zorunluluğunun olmadığı, her okumada farklı sorular sorulabileceği, çocuğun dikkat ve ilgi süresini takip etmesi önerilir). Annenin kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğa okuması beklenir.Annenin çocuktan hikâye ile ilgili tahminlerini aldıktan sonra dikkatlice dinlemesini isteyip, çocuğun duyabileceği bir ses tonuyla okumaya başlaması istenir.      OKUMA SIRASINDA:Annenin, hikâye okuma aşamalarından hikâyeyi başlatma sorusu ile okumaya başlaması beklenir. Kitabın ilk sayfasındaki çocuğun resmi gösterilerek “Çocuk ne yapıyor olabilir?” sorusunun sorulması buna örnek verilebilir.Çocuğun verdiği cevapların anne tarafından değerlendirilmesi beklenir. Örneğin; çocuktan düşünüyor cevabı geldiyse “Evet bu çocuk düşünüyor.” şeklinde geribildirimde bulunması, çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler vermesi beklenir.Tüm süreçte anneden, çocuğa konuşması ve kendini yeterince ifade edebilmesi için zaman tanıması, sabırlı, hoşgörülü olması ve cesaret verici olması beklenir.Genişletme aşamasında çocuktan gelen cevapların genişletilerek geribildirimde bulunması beklenir. Örneğin; çocuktan düşünüyor cevabı geldiyse kullandığı ifadelerin genişletilerek “Evet kitabın ilk sayfasındaki bu soru işaretlerinden çocuğun düşündüğünü anladık.” ifadesine benzer bir ifade kullanması beklenir. Hikâyeyi okuma sürecinde hikâye başlatma tekniklerinden 5N 1K sorularını sorması, çocuğu desteklemesi ve cesaretlendirmesi beklenir. Örnek sorular;·        Lastikten yapılan nesneleri kim göstermişti?·        Suyla temastan korunmak için nerede lastik kullanılıyordu?·        Lastik bant ne zaman koptu?·        Lastiğin kaynağı ne?·        Sen de buradaki çocuklar gibi ilk kez lastik kullandığın zamanı düşün, nasıl hissediyordun hatırlıyor musun?·        Lastik bant neden kopmuştu?Anneden hikâyeyi başlatma ve sürdürme tekniklerinden tamamlama ile ilgili örnekler vermesi beklenir. Örneğin; “Bizi ellerinize takıp bulaşık yıkarsanız …(elleriniz)… hiç ıslanmaz.” cümlesini çocuğun kitaba uygun tamamlaması istenir. Annenin okuma sürecinde çocuğu açık uçlu sorular ile desteklenmesi beklenir. Örneğin; kitabın bol resimli ve dikkat çekici bir sayfasında “Burada neler görüyorsun?” şeklinde açık uçlu bir soru yöneltip, çocuktan gördüklerini anlatmasını istemesi beklenir.Çocuğa yeni bir kelime öğretme sürecinde kelime ile ilgili sorulara yer vermesi, sözcüklerin anlamlarının resimler ve materyaller ile desteklenmesi anneden istenir. Örneğin; yeni öğretilecek kelime olan kauçuk kelimesi ile ilgili konuşup, kelimeyi hecelemesi “k” sesine vurgu yapması ve ardından da çocuğa “haydi beraber heceleyelim” yönlendirmesi yaparak çocuğun tekrarlamasını sağlaması istenir. Yeni öğretilecek kelime lastik kelimesi ise lastiğin özelliklerinin bir arada göründüğü sayfa çocuğa gösterilerek resimle somutlaştırılarak anlatması istenir. Ardından kauçuk ve lastik kelimesi ile ilgili sorular sorması beklenir.Örnek sorular;·        Lastiğin kaynağı nasıldır biliyor musun?·        Daha önce hiç yakından kauçuk gördün mü?·        Hiç lastik çizmelerle yağmurda yürüdün mü?·        Lastik nasıl bir şeydir, nasıl tarif ederdin? şeklinde olabilir.Anneden, etkileşimli kitap okuma aşamalarından tekrarlatma aşamasına uygun sorular sorması istenir. Örneğin; “Bir önceki sayfada resimde neler görmüştük? Lastik neden kopmuştu?” şeklinde hatırlatma soruları olabilir. Anneden çocuğun kendi yaşamı ile ilişkilendirebileceği sorular sorması istenir. Örneğin; “Sen lastiği nasıl kullanırdın? Oyunlarında kullanmak ister miydin” şeklinde sorular sorması beklenir. OKUMA SONRASIAnnenin okunan hikâyeyi çocuğa özet olarak anlattırması beklenir.Annenin hikâyenin okunmasının ardından çocuğa bazı sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Bu okuduğumuz kitabın adı neydi?·        Lastik bantın yetenekleri nelerdi?·        Lastik bantla neler sarılmıştı?·        Minik Deniz Kaplumbağasına denize gitmesi için kimse yardım etmiş Bu hikayede lastikten yapılan materyalleri bize kim anlatmıştı?·        Sen bu kitaptaki lastiklerden hangilerine sahipsin?·        Lastik eldivenler neden övünüyorlardı?·        Lastik balonlar ve balonlu sakızlar nasıl güçlü olduklarını söylüyorlardı?·        Lastikten yapılan her şey hızla koşarken ne olmuştu?·        Sen lastiği farklı bir şekilde kullanacak olsan nerede kullanırdın? şeklinde olabilir. Sayfa 1: Buradaki çocuklar ne yapıyorlar? Sence en güçlü kim? Sayfa 2: Aaa! Buradaki çocuğa bak şaşkın şakın bakıyor. Sence neden olabilir? Bu uzanan sarı şey ne sence? Sayfa 3: Kız da ters duruyor, sence burada kız ne hissediyor?  Sayfa 4: Çocuğun elindekinin lastik bant olduğunu öğrenmiştik. Sen nerede gördün bu lastik bandı? Peki çocuk sence ne planlıyor olabilir? Sayfa 5: Resimleri görüyor musun? Bantlarla bir sürü şeyi sarmışlar. Kıza bak, evet bu biraz yanlış olmuş. Sen lastik bandı nerelerde kullanırsın? Sayfa 6: Çocuk ne kadar mutlu görünüyor. Sen en son ne zaman bu çocuk gibi hissetmiştin? Çocuk burada lastikle ne yapıyor olabilir? Sayfa 7: Bak kız burada zıplıyor. Bir oyun oluşturmuşlar lastikle. Bu oyunu daha önce oynadın mı? Senin en sevdiğin oyun ne? Sayfa 8: Ayy bak buralarda bir şeyler oluyor. Evet, lastik ellerinden kaçmış. Nasıl da şaşırmışlar. Sen böyle bir durumla karşılaşsan ne hissederdin? Sayfa 9: Lastik geri kısalmış. Yani eski haline dönmüş ve ayıcığı tutmuş. Daha fazla çekseler lastiğe ne olabilirdi? Ne kadar uzardı, sence sonsuza kadar uzar mıydı? Sayfa 10: Buradaki çocuk ne yapıyor? Elindekilerinin adını biliyor musun? Sen evde hangi işlere yardım ediyorsun? Sayfa 11: Bu pencereden baktığında en çok ne dikkatini çekti? Benim de dikkatimi gülen lastik çizmeler çekti. Kız sence neden lastik çizme giymiştir? Sen yağmurlu havada nasıl giyiniyorsun? Sayfa 12: Bu balon sence bize ne anlatmak istiyor olabilir? Neden gülüyor sence? Sayfa 13: Bu çocuğun şişirdiği sakız da bize gülüyor. Sence bu sakızla balonların anlatmak istedikleri ortak olabilir mi? Evet, balon da şişirilir sakız da. Sayfa 14: Aaa! Toplara bak hepsi de yuvarlak aynı bir önceki balon ve sakız gibi. Sence nasıl yuvarlak oluyorlar? Buradaki topların isimlerini biliyor musun? Sayfa 15: Lastik toplara bak sence bize ne söylüyor olabilirler. Okumadan önce sırayla tahminde bulunalım. Sen bu toplardan hangileri ile oynadın daha önce? Sayfa 16: Çocuklar neye binmişler böyle? Evet çarpışan otolar. Sence tekerlekleri neyden yapılmış? Sayfa 17: Kız da çok mutlu görünüyor. Sen de çarpışan otoya bindin mi hiç? Sever misin? Sayfa 18: Bunlar da ne? Evet hepsi lastikten yapılmış ve hızlıca bir yere gidiyorlar galiba. Sence nereye gidiyor olabilirler? Sayfa 19: Bak bu sayfada neler görüyorsun? Ah, evet dikenlere gidiyorlar. Dikenlere giderlerse ne olacak? Sayfa 20-21: Paaaat! Aaaa! Ne olmuş burada böyle sence? Evet hepsi patladı. Sayfa 22: Bak tüm lastikten yapılan malzemelerin hepsi zarar görmüş. Patlamış hepsi. Burada gülen biri var kim sence? Evet, lastik bant! Sayfa 23: Çocuklara bak, lastiği çekiyorlar. Daha önce de çekmişlerdi. O zaman ne olmuştu? Şimdi sence ne olabilir? Sayfa 24: Çocuklar ne hissediyor olabilir? Sence neden böyle hissetmişlerdir? Sayfa 25: Eyvah! Pantolonun lastiği kopmuş sence ne yapılabilir?   ✓      Anneden çocuğa,“Hikâyeye başka bir isim verilse hikâyenin isminin ne olmasını isterdin?” sorusunu yöneltmesi istenir.   Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Aşamaları Değerlendirme Formu(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz)  Etkileşimli kitap okuma sürecindeki aşamalar (BDGT)   Değerlendirme Evet Hayır Konuşmayı Başlatma Çocuktan resimdeki nesneyi isimlendirmesini istediniz mi?       Hikâyedeki karakterler hakkında sorular sordunuz mu?       Değerlendirme Çocuğun verdiği cevabın doğru olup olmadığını değerlendirdiniz mi?         Çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler verdiniz mi?     Genişletme Çocuğun cevabını birkaç sözcük daha ekleyerek genişlettiniz mi?         Tekrarlatma Çocuğun yanıtını tekrarlamasını istediniz mi?        Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Konuşmayı Başlatma ve Sürdürme Tekniklerini Değerlendirme Formu Konuşmayı başlatma ve sürdürme teknikleri   Değerlendirme Evet Hayır Tamamlama Çocuktan hikâyedeki bir ifadeyi tamamlamasını istediniz mi?       Hatırlama Çocuğa hikâyedeki karakterler ile ilgili sorular sordunuz mu?       Çocuğa hikâyedeki olaylar hakkında sorular sordunuz mu?       Açık uçlu sorular sorma Çocuktan resimde anlatılan olayı tanımlamasını istediniz mi?         5N 1K soruları sorma (Ne? Ne zaman? Nerede? Neden? Nasıl? Kim?) Resimdeki nesneye işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?         Resimdeki eyleme işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?         İlişkilendirme Hikâyeyi çocuğun yaşamından bir şey ile ilişkilendirdiniz mi?                Etkileşimli Kitap Okuma Değerlendirme Formu Kitabın Adı:  Okuma Öncesini Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz.   Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların olmamasına, çocuğun tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına dikkat ettiniz mi? Değerlendirme Evet Hayır Çocuğun kitabın resimlerini rahatlıkla görebilmesi için, yan yana ya da sizin (annenin) kucağında kitabı rahatlıkla görebileceği bir oturma düzeni sağladınız mı?       Kitabı okuma süresince çocuğa doğru tutup, çocuğun resimleri rahatça görebilmesini sağlamak için yan taraftan okumaya çalıştınız mı?       Çocuğun öncelikle kitabın kapak resmine bakmasını istediniz mi?         Kitabın ön kapağında neler gördüğünü sordunuz mu?           Kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğunuza okudunuz mu?           Kitabın başlığına ve kapak resmine dikkat çekilerek hikâyede de ne olabileceğine dair çocuklara açık uçlu sorular sorup, çocuğa konuşma fırsatı vererek konuşma becerisinin geliştirilmesine yardımcı oldunuz mu?       Bu hikâyede ne anlatılıyor olabilir? sorusunu çocuğunuza yöneltiniz mi?           Kitabın arka kapağında neler görüyorsun? sorusunu çocuğunuza yönelttiniz mi?           Çocuğun hikâye ile ilgili tahminleri alındıktan sonra dikkatlice dinlemesini istediniz mi?              Okuma Sürecini Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).     Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını açıkladınız mı? Değerlendirme Evet Hayır Sözcüklerin anlamlarını resimlerle ve materyaller ile desteklediniz mi?     Çocukların kendi yaşamları ile ilişkilendirecekleri örneklere verdiniz mi?     Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını çocuk dostu terimler ile açıkladınız mı?     Geçmiş deneyimler ile hikâyeyi desteklediniz mi?     Çocuğun ses bilgisel farkındalık becerilerini desteklediniz mi?     Çocuğun  yazı farkındalığı becerilerini desteklediniz mi?     5N 1K sorularını sordunuz mu? (Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim?)     Çocuğa açık uçlu sorular sordunuz mu?     Tekrarlar ve genişletmeler kullandınız mı?     Cümle tamamlama sorularına yer verdiniz mi?       Okuma Sonrasını Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).   Değerlendirme Evet Hayır Çocuğa okuduğunuz kitabın adını tekrar sordunuz mu?     Kitapta kimlerin olduğunu sordunuz mu?     Hikâyenin sonunda neler olduğunu sordunuz mu?     Kitaba başka bir isim verilse ne olmasını isterdin? Sorusunu sordunuz mu?     Hikâye çocuğun rahatça duyabileceği bir ses tonu ile okudunuz mu?     Çocuğunuz istekli olursa hikâyeyi özetlemesini istediniz mi?           

Wed, 07 Ağs 2024

Örnek Kitap Okuma Rehberi - 20
Örnek Kitap Okuma Rehberi - 20
Çocuklar için Bilim Bil Bakalım Ne Oldu?Yazan: Sung – eun KimResimleyen: Mi – eun KimYayınevi: TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI   Hedef Sözcük   Anlamı Kardan Adam Sıkıştırılmış kardan yapılan, insana benzer heykel. Işın Bir ışık kaynağından çıkarak her yöne yayılıp giden ışık demeti. Kucaklamak Kollarla sararak göğüs üzerine bastırmak. Bilmece Bir şeyin adını anmadan, kimi belirgin niteliklerini üstü kapalı bir biçimde söyleyerek ya da belirterek o şeyin ne olduğunu bilmeyi dinleyene ya da okuyana bırakan oyun. Erimek   (Katı bir cisim) ısı etkisiyle sıvı duruma geçmek. Tat Tat alma duyusuyla algılanan, kimi cisimlerin tat alma organı üstünde bıraktığı duyum. Mama   Bebekler için hazırlanan yiyeceklerin ortak adı. Ilık   Soğuk ya da sıcak olmayan, soğukla sıcak arası. Yuvarlak   Top ya da küre biçiminde olan, toparlak. Kakao   Çikolata yapımında kullanılan bir bitki türü.   Hedef Sesbirim: /K/Hedef sesbirim ile başlayan sözcükler çocuğa okunur. (Kakao, kucaklamak kelimelerinin başlangıç seslerine vurgu yapılır).OKUMA ÖNCESİNDE: ✓      Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların bulunmamasına, tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına özen gösterilir.✓      Çocuğun, kitabın resimlerini rahatlıkla görebileceği şekilde annenin kucağında ya da yanında bir oturma düzeni sağlanır. Çocuk isterse annenin karşısına da oturabilir.✓      Annenin çocuğa hikâyeyi dinleme ve konuşmaya istekli bir ortam yaratıp yaratmadığına dikkat edilir. ✓      Anne çocukla beraber kitabın önce ön kapağı daha sonra arka kapağını inceler. Kitabın kapağındaki resimlemeler ve karakterler hakkında konuşmasına fırsat verir. Annenin çocuğa kitabın konusu, karakterleri hakkında sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Resimde neler görüyorsun?·        Kitabın kapağında kavanozun içinde ne görüyorsun?·        Bildiğin suya kattığın neler olduğunu söyler misin?·        Su içmeyi sever misin?·        Sence burada kız neye şaşırmış olabilir?·        Sen bu kitabın arkasında bulunan nesnelerin kaçını tanıyorsuun ?·        Sence bu öyküde ne anlatılıyor olabilir?(Not: Anneye, soruların hepsini ilk seferde sorma zorunluluğunun olmadığı, her okumada farklı sorular sorulabileceği, çocuğun dikkat ve ilgi süresini takip etmesi önerilir). ✓      Annenin kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğa okuması beklenir.✓      Annenin çocuktan hikâye ile ilgili tahminlerini aldıktan sonra dikkatlice dinlemesini isteyip, çocuğun duyabileceği bir ses tonuyla okumaya başlaması istenir.  OKUMA SIRASINDA:✓      Annenin, hikâye okuma aşamalarından hikâyeyi başlatma sorusu ile okumaya başlaması beklenir. Kitabın ilk sayfasındaki kedi resmi gösterilerek “Bu nedir?” sorusunun sorulması buna örnek verilebilir.✓      Çocuğun verdiği cevapların anne tarafından değerlendirilmesi beklenir. Örneğin; çocuktan kar cevabı geldiyse “Evet bu bir kar.” şeklinde geribildirimde bulunması, çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler vermesi beklenir.✓      Tüm süreçte anneden, çocuğa konuşması ve kendini yeterince ifade edebilmesi için zaman tanıması, sabırlı, hoşgörülü olması ve cesaret verici olması beklenir.✓      Genişletme aşamasında çocuktan gelen cevapların genişletilerek geribildirimde bulunması beklenir. Örneğin; çocuktan kar cevabı geldiyse kullandığı ifadelerin genişletilerek “Evet anne burada karları süpürüyor.” ifadesine benzer bir ifade kullanması beklenir. ✓      Hikâyeyi okuma sürecinde hikâye başlatma tekniklerinden 5N 1K sorularını sorması, çocuğu desteklemesi ve cesaretlendirmesi beklenir. Örnek sorular;·        Kim ayakta duruyor?·        Eriyen kardan adamı kim yapmıştı?·        Zeynep ne zaman ağlamıştı?·        Kardan adam neden erimişti?·        Zeynep üzgünken annesi nasıl bir bilmece sormuştu?·        Zeynep bilmecenin doğru cevabını ne bulmuştu?✓      Anneden hikâyeyi başlatma ve sürdürme tekniklerinden tamamlama ile ilgili örneklere ver vermesi beklenir. Örneğin; “Annesi Zeynep’in kıyafetlerini…(çamaşır makinesine)…koydu.” cümlesini çocuğun kitaba uygun tamamlaması istenir. ✓      Annenin okuma sürecinde çocuğu açık uçlu sorular ile desteklenmesi beklenir. Örneğin; kitabın bol resimli ve dikkat çekici bir sayfasında “Burada neler görüyorsun?” şeklinde açık uçlu bir soru yöneltip, çocuktan gördüklerini anlatmasını istemesi beklenir.✓      Çocuğa yeni bir kelime öğretme sürecinde kelime ile ilgili sorulara yer vermesi, sözcüklerin anlamlarının resimler ve materyaller ile desteklenmesi anneden istenir. Örneğin; yeni öğretilecek kelime olan erimek kelimesi ile ilgili konuşup, kelimeyi hecelemesi “k” sesine vurgu yapması ve ardından da çocuğa “haydi beraber heceleyelim” yönlendirmesi yaparak çocuğun tekrarlamasını sağlaması istenir. Yeni öğretilecek kelime kakao kelimesi ise kakaonun eridiği sayfa çocuğa gösterilerek resimle somutlaştırılarak anlatması istenir. Ardından erimek ve kakao kelimesi ile ilgili sorular sorması beklenir.Örnek sorular;·        Erimek nedir biliyor musun?·        Daha bir suya atıp erittiğin bir şey oldu mu?·        Hiç kakao ağacı gördün mü?·        Kakaolu sütü nasıl yaparız sence bana tarif eder misin? şeklinde olabilir.✓      Anneden, etkileşimli kitap okuma aşamalarından tekrarlatma aşamasına uygun sorular sorması istenir. Örneğin; “Bir önceki sayfada resimde neler görmüştük? Anne makinaya ne koymuştu?” şeklinde hatırlatma soruları olabilir. ✓      Anneden çocuğun kendi yaşamı ile ilişkilendirebileceği sorular sorması istenir. Örneğin; “Sen de bilmeceleri sever misin?” şeklinde sorular sorması beklenir. OKUMA SONRASI✓      Annenin okuna hikâyeyi çocuğa özet olarak anlattırması beklenir.✓      Annenin hikâyenin okunmasının ardından çocuğa bazı sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Bu okuduğumuz kitabın adı neydi?·        Zeynep neden ağlamıştı?·        Zeynep’in annesi, Zeynep’in ağlamaması için ne yapmıştı?·        Senin de yaptığın bir kardan adam da eridi mi?·        Kitapta Zeynep’in tahmin ettikleri nelerdir? şeklinde olabilir. 1.     Sayfa: Aa, bir ış mevsiminde karlardan dolayı yolu açan bir anne görüyorum. Aa o da ne bu küçük kız sence ne hissediyor olabilir? 2.     Sayfa: Kardan adama ne olmuş böyle? Daha önce böyle bir şey yaşadın mı sen de? Sence bu kız buna mı üzülmüş? Neden kardan adam erimiş olabilir? 3.     Sayfa: Zeynep hala üzgün galiba, sence annesi burada ne yapıyor? 4.     Sayfa: Sen üzüldüğünde ne yapıyorsun? 5.     Sayfa: Bak, çatıda bir tahmin yürütülüyor. Sence Zeynep ne tahminde bulunmuş olabilir? 6.     Sayfa: Sanırım Zeynep bulamadı bilmeceyi. Buz değilse acaba ne olabilir? Sen bu şekilde çatıda buz sarkıtı gördün mü? 7.     Sayfa: Aa burası da ne? Zeynep ellerini yıkıyor. Ellerimizi yıkarken neye dikkat etmeliyiz? Sence burada Zeynep’in tahmini ne olmuş olabilir? 8.     Sayfa: Bak, annesi de çamaşır makinesine çamaşır atıyor. Taşıdığı şey ne olmuş olabilir? 9.     Sayfa: Zeynep tekrar bir tahminde bulunmuş gibi duruyor değil mi? Sence neler olmuş olabilir? 10.  Sayfa: Aa, annesinin makineye ne koyduğunu biliyor musun? Bilmecenin cevabı olabilir mi? 11.  Sayfa: Zeynep hasta olmuş galiba? Sence hastayken ne hissediyor olabilir? Sen hasta olunca nasıl hissediyorsun?  12.  Sayfa: Bak şu kapıdan görünen oda sence kimin odası olabilir? 13.  Sayfa: Aa Zeynep’in kardeşi varmış. Sence bebek neden ağlıyor olabilir? Sen olsan bebeğe ne verirdin? 14.  Sayfa: Aa, Annesini elinde mama var. Sence cevap mama kutusu içindeki toz mama olabilir mi? Toz mama nasıl suda erir sence?15.  Sayfa: Zeynep annesine yardım ediyor galiba. Sen de mutfakta ne yapmayı seversin? Tekrar ne tahmininde bulunmuş olabilir Zeynep? 16.  Sayfa: Aa bak, Zeynep’in annesi yemeğe bir şey döküyor sence döktüğü şey nedir, erir mi? 17.  Sayfa: Zeynep burada ne yapıyor? Çok yorulmuş olabilir mi? 18.  Sayfa: Zeynep’ annesi yatmadan önce ılık bir şeyler içip içmek istemeyeceğini sormuş sen de gece yatmadan bir şeyler içiyor musun? 19.  Sayfa: Aa burada da toz bir şeyler var ve bardaktan duman da çıkıyor galiba. Sence bu toz ne olabilir? 20.  Sayfa: Zeynep nasıl hissediyor olabilir? Evet, çok mutlu görünüyor gibi. O zaman bilmecenin cevabını bilmiş olabilir mi? 21.  Sayfa: Ne kadar da mutlular değil mi? Sence Zeynep’in bulduğu cevap ne olabilir? 22.  Sayfa: Mevsim buradaki gibi kış olduğunda senin içmeyi en çok sevdiğin içecek neydi?  23.  Sayfa: Efe’nin yanakları yine kızarmış değil mi? Sende kopek severken hiç senin yüzlerini yaladılar mı? Aa, yoksa Efe’yi takip eden kuşları yine görebiliyor musun? 24.  Sayfa: Osman Bey düşmüş! Ne yaparken merdivenden düşmüş, hatırlıyor musun? Sence Bulut Osman Bey’i düşmüş halde gördükten sonra ne yapacak?25.  Sayfa: Osman Bey kime pire torbası diye hitap ediyor? Kim onu kurtarmaya gelmiş? Sence Bulut olmasaydı, Osman Bey kurtulabilir miydi? ✓      Anneden çocuğa,“Hikâyeye başka bir isim verilse hikâyenin isminin ne olmasını isterdin?” sorusunu yöneltmesi istenir.         Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Aşamaları Değerlendirme Formu(Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz)  Etkileşimli kitap okuma sürecindeki aşamalar (BDGT)   Değerlendirme Evet Hayır Konuşmayı Başlatma Çocuktan resimdeki nesneyi isimlendirmesini istediniz mi?     Hikâyedeki karakterler hakkında sorular sordunuz mu?     Değerlendirme Çocuğun verdiği cevabın doğru olup olmadığını değerlendirdiniz mi?     Çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler verdiniz mi?     Genişletme Çocuğun cevabını birkaç sözcük daha ekleyerek genişlettiniz mi?     Tekrarlatma Çocuğun yanıtını tekrarlamasını istediniz mi?       Etkileşimli Kitap Okuma Sürecindeki Konuşmayı Başlatma ve Sürdürme Tekniklerini Değerlendirme Formu Konuşmayı başlatma ve sürdürme teknikleri   Değerlendirme Evet Hayır Tamamlama Çocuktan hikâyedeki bir ifadeyi tamamlamasını istediniz mi?     Hatırlama Çocuğa hikâyedeki karakterler ile ilgili sorular sordunuz mu?     Çocuğa hikâyedeki olaylar hakkında sorular sordunuz mu?     Açık uçlu sorular sorma Çocuktan resimde anlatılan olayı tanımlamasını istediniz mi?     5N 1K soruları sorma (Ne? Ne zaman? Nerede? Neden? Nasıl? Kim?) Resimdeki nesneye işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?     Resimdeki eyleme işaret ederek çocuğun isimlendirmesini istendiniz mi?     İlişkilendirme Hikâyeyi çocuğun yaşamından bir şey ile ilişkilendirdiniz mi?       Etkileşimli Kitap Okuma Değerlendirme Formu Kitabın Adı:  Okuma Öncesini Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz.   Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların olmamasına, çocuğun tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına dikkat ettiniz mi? Değerlendirme Evet Hayır Çocuğun kitabın resimlerini rahatlıkla görebilmesi için, yan yana ya da sizin (annenin) kucağında kitabı rahatlıkla görebileceği bir oturma düzeni sağladınız mı?     Kitabı okuma süresince çocuğa doğru tutup, çocuğun resimleri rahatça görebilmesini sağlamak için yan taraftan okumaya çalıştınız mı?     Çocuğun öncelikle kitabın kapak resmine bakmasını istediniz mi?       Kitabın ön kapağında neler gördüğünü sordunuz mu?     Kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğunuza okudunuz mu?     Kitabın başlığına ve kapak resmine dikkat çekilerek hikâyede de ne olabileceğine dair çocuklara açık uçlu sorular sorup, çocuğa konuşma fırsatı vererek konuşma becerisinin geliştirilmesine yardımcı oldunuz mu?     Bu hikâyede ne anlatılıyor olabilir? sorusunu çocuğunuza yöneltiniz mi?     Kitabın arka kapağında neler görüyorsun? sorusunu çocuğunuza yönelttiniz mi?     Çocuğun hikâye ile ilgili tahminleri alındıktan sonra dikkatlice dinlemesini istediniz mi?             Okuma Sürecini Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).     Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını açıkladınız mı? Değerlendirme Evet Hayır Sözcüklerin anlamlarını resimlerle ve materyaller ile desteklediniz mi?     Çocukların kendi yaşamları ile ilişkilendirecekleri örneklere verdiniz mi?     Belirlenen hedef sözcüklerin anlamlarını çocuk dostu terimler ile açıkladınız mı?     Geçmiş deneyimler ile hikâyeyi desteklediniz mi?     Çocuğun ses bilgisel farkındalık becerilerini desteklediniz mi?     Çocuğun  yazı farkındalığı becerilerini desteklediniz mi?     5N 1K sorularını sordunuz mu? (Ne? Ne zaman? Nerede? Nasıl? Neden? Kim?)     Çocuğa açık uçlu sorular sordunuz mu?     Tekrarlar ve genişletmeler kullandınız mı?     Cümle tamamlama sorularına yer verdiniz mi?        Okuma Sonrasını Değerlendirme Formu (Aşağıdaki değerlendirme kriterlerini Evet ya da Hayır olarak işaretleyebilirsiniz).   Değerlendirme Evet Hayır Çocuğa okuduğunuz kitabın adını tekrar sordunuz mu?     Kitapta kimlerin olduğunu sordunuz mu?     Hikâyenin sonunda neler olduğunu sordunuz mu?     Kitaba başka bir isim verilse ne olmasını isterdin? Sorusunu sordunuz mu?     Hikâye çocuğun rahatça duyabileceği bir ses tonu ile okudunuz mu?     Çocuğunuz istekli olursa hikâyeyi özetlemesini istediniz mi?          

Wed, 07 Ağs 2024

Örnek Kitap Okuma Rehberi - 19
Örnek Kitap Okuma Rehberi - 19
BENİ CESUR YAPAN NE?Yazan: Heidi HowarthHikayeleştiren: Umut HasdemirResimleyen: Daniel HowarthYayınevi: TÜBİTAK POPÜLER BİLİM KİTAPLARI   Hedef Sözcük   Anlamı Çatlamak Parçaları ayrılıp dağılmayacak biçimde yarılmak. Yumurta Dişi hayvanların ve özellikle kuşların embriyoyu korumak amacıyla yumurtladığı yuvarlak ve oval şekilli cisimlere yumurta denmektedir. Mücadele Uğraşmak, savaşmak, savaşım. Cesur Yürekli, atılgan İçgüdü Canlıları, araya akıl ve düşünce, bilinç girmeksizin, kendilerine yararlı ya da gerekli birtakım eylemlere yönelten doğal duygu. Deniz Şakayığı Kayalıklara yapışık olarak yaşayan dokunaçları çok ve uzun güzel renkli bir polip türü. Kol Gezmek Güvenlik amacı ile dolaşmak. Akıntı   Suyun ya da havanın herhangi bir yöne doğru yer değiştirmesi Yosun Çoğu sularda, ağaç veya taşların üzerinde yetişen tallı bitkilerin ilkel yapıdaki örneklerine verilen genel ad. Resif Su içinde bulunan, suyun düzeyine çıkmış durumdaki sıra kayalar.   Döngü Herhangi bir olayın birden fazla tekrarlanması. Yüzey Yüzey: İki boyutlu olarak, yayıldığı, genişlediği düşünülen bir uzamdır. Bu boyutlar uzunluk ve genişliktir. Kabuk Bir şeyin üstünü kaplayan ve onu dış etkilere karşı koruyan, kendiliğinden oluşmuş sertçe bölüm. Endişe Kaygı, tasa, üzüntü. Keşfetmek Var olduğu halde varlığı daha önceleri bilinmeyen bir şeyi bulmak. Yüzgeç Balıklarda ve yüzen memelilerde karın ve göğüste çift, sırt, kuyruk ve anüste tek olarak bulunan, hareketi ve dengeyi sağlayan organ.   Hedef Sesbirim: /K/Hedef sesbirim ile başlayan sözcükler çocuğa okunur. (Kabuk ve keşfetmek kelimelerinin başlangıç seslerine vurgu yapılır).OKUMA ÖNCESİNDE: ✓      Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların bulunmamasına, tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına özen gösterilir.✓      Çocuğun, kitabın resimlerini rahatlıkla görebileceği şekilde annenin kucağında ya da yanında bir oturma düzeni sağlanır. Çocuk isterse annenin karşısına da oturabilir.✓      Annenin çocuğa hikâyeyi dinleme ve konuşmaya istekli bir ortam yaratıp yaratmadığına dikkat edilir. ✓      Anne çocukla beraber kitabın önce ön kapağı daha sonra arka kapağını inceler. Kitabın kapağındaki resimlemeler ve karakterler hakkında konuşmasına fırsat verir. Annenin çocuğa kitabın konusu, karakterleri hakkında sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Resimde neler görüyorsun?·        Kitabın kapağında hangi hayvanı görüyorsun?·        Bildiğin hayvanları söyler misin?·        Hayvanları sever misin?·        En çok hangi hayvanı seversin?·        Denizdeki canlıların nasıl yüzdüğünü izledin mi?·        Denize gitmeyi sever misin?·        Sence bu öyküde ne anlatılıyor olabilir?(Not: Anneye, soruların hepsini ilk seferde sorma zorunluluğunun olmadığı, her okumada farklı sorular sorulabileceği, çocuğun dikkat ve ilgi süresini takip etmesi önerilir). ✓      Annenin kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğa okuması beklenir.✓      Annenin çocuktan hikâye ile ilgili tahminlerini aldıktan sonra dikkatlice dinlemesini isteyip, çocuğun duyabileceği bir ses tonuyla okumaya başlaması istenir.    OKUMA SIRASINDA:✓      Annenin, hikâye okuma aşamalarından hikâyeyi başlatma sorusu ile okumaya başlaması beklenir. Kitabın ilk sayfasındaki deniz kaplumbağası resmi gösterilerek “Bu nedir?” sorusunun sorulması buna örnek verilebilir.✓      Çocuğun verdiği cevapların anne tarafından değerlendirilmesi beklenir. Örneğin; çocuktan kaplumbağa cevabı geldiyse “Evet bu bir kaplumbağa.” şeklinde geribildirimde bulunması, çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler vermesi beklenir.✓      Tüm süreçte anneden, çocuğa konuşması ve kendini yeterince ifade edebilmesi için zaman tanıması, sabırlı, hoşgörülü olması ve cesaret verici olması beklenir.✓      Genişletme aşamasında çocuktan gelen cevapların genişletilerek geribildirimde bulunması beklenir. Örneğin; çocuktan kaplumbağa cevabı geldiyse kullandığı ifadelerin genişletilerek “Evet kitabın kapağındaki denizlerde ve karada yaşayabilen deniz kaplumbağası.” ifadesine benzer bir ifade kullanması beklenir. ✓      Hikâyeyi okuma sürecinde hikâye başlatma tekniklerinden 5N 1K sorularını sorması, çocuğu desteklemesi ve cesaretlendirmesi beklenir. Örnek sorular;·        Martılar kim için tehlikeliydi?·        Minik Deniz Kaplumbağası yumurtadan nerede çıktı?·        Minik Deniz Kaplumbağası evine ne zaman dönecek?·        Minik Deniz Kaplumbağasını cesur yapan ne?·        Minik Deniz Kaplumbağası ilk suya girdiğinde nasıl hissetti?·        Minik Deniz Kaplumbağası neden bir an önce suya gitmeye çalışıyordu?✓      Anneden hikâyeyi başlatma ve sürdürme tekniklerinden tamamlama ile ilgili örneklere ver vermesi beklenir. Örneğin; “Burada oyun …(oynamak)… ve yemek yemek güvenliydi.” cümlesini çocuğun kitaba uygun tamamlaması istenir. ✓      Annenin okuma sürecinde çocuğu açık uçlu sorular ile desteklenmesi beklenir. Örneğin; kitabın bol resimli ve dikkat çekici bir sayfasında “Burada neler görüyorsun?” şeklinde açık uçlu bir soru yöneltip, çocuktan gördüklerini anlatmasını istemesi beklenir.✓      Çocuğa yeni bir kelime öğretme sürecinde kelime ile ilgili sorulara yer vermesi, sözcüklerin anlamlarının resimler ve materyaller ile desteklenmesi anneden istenir. Örneğin; yeni öğretilecek kelime olan kabuk kelimesi ile ilgili konuşup, kelimeyi hecelemesi “k” sesine vurgu yapması ve ardından da çocuğa “haydi beraber heceleyelim” yönlendirmesi yaparak çocuğun tekrarlamasını sağlaması istenir. Yeni öğretilecek kelime yosun kelimesi ise kaplumbağaların ve yosunların bir arada göründüğü sayfa çocuğa gösterilerek resimle somutlaştırılarak anlatması istenir. Ardından kabuk ve yosun kelimesi ile ilgili sorular sorması beklenir.Örnek sorular;·        Kabukların dışı nasıldır biliyor musun?·        Daha önce kaplumbağanın kabuğunu yakından gördün mü?·        Hiç yosun gördün mü?·        Yosunlar nasıl bitkiler, bana tarif eder misin? şeklinde olabilir.✓      Anneden, etkileşimli kitap okuma aşamalarından tekrarlatma aşamasına uygun sorular sorması istenir. Örneğin; “Bir önceki sayfada resimde neler görmüştük? Minik Deniz Kaplumbağası nerdeydi?” şeklinde hatırlatma soruları olabilir. ✓      Anneden çocuğun kendi yaşamı ile ilişkilendirebileceği sorular sorması istenir. Örneğin; “Senin güvenli bulduğun alanın neresi? Güvende hissetmediğinde yardım ister miydin?” şeklinde sorular sorması beklenir. OKUMA SONRASI✓      Annenin okuna hikâyeyi çocuğa özet olarak anlattırması beklenir.✓      Annenin hikâyenin okunmasının ardından çocuğa bazı sorular sorması beklenir. Örnek sorular;·        Bu okuduğumuz kitabın adı neydi?·        Minik Deniz Kaplumbağası yumurtadan çıktığında ne hissediyordu?·        Minik Deniz Kaplumbağasına merhaba diyen kimdi?·        Minik Deniz Kaplumbağasına denize gitmesi için kimse yardım etmiş miydi?·        Kitapta denizde hangi hayvanlar vardı?·        Minik Deniz Kaplumbağası endişelenince ne yaptı?·        Kaplumbağa büyüdüğünde ne olacaktı?·        Kaplumbağa yaşlandığında neler oldu?·        Sen de büyüdüğünde neler olacak sence? şeklinde olabilir. 1.     Sayfa: Aa, ben burada yumurtalar görüyorum. Sen de görüyor musun? 2.     Sayfa: Gördüğümüz sayfalarda kaç tane yumurta var? Sence bu yumurtalardan ne çıkacak? Bak bu yumurtaya ne olmuş? 3.     Sayfa: Bak bu yumurtadan bakan ne olabilir? Sence ne hissediyor? 4.     Sayfa: Kaplumbağa gibi yeni ve bilmediğin bir yere daha önce gittin mi? Neler hissettin?  5.     Sayfa: Bak, ne kadar çok minik kaplumbağalar var. Hepsi tek bir yöne dönük değil mi? Kumların üzerinde neler görüyorsun? 6.     Sayfa: Bak hepsi nereye gidiyormuş? Sence neden denize gidiyorlar? Onlar için denizin ne önemi olabilir? 7.     Sayfa: Kaplumbağa ne hissediyor sence? Denizdeki dalgalar senin yüzüne çarptığında sen ne hissediyorsun? 8.     Sayfa: Bak, bu resimdekinin adını biliyor musun? Bu deniz kabuklarından topladın mı daha önce? 9.     Sayfa: Aa bu kuşların adını hatırlıyor musun? Denizlerde gördün mü daha önce? 10.  Sayfa: Kaplumbağa nasıl bakmış? Endişeli duruyor gibi. Sence martılardan neden endişe duyuyor olabilir? 11.  Sayfa: Denizin suları ne renk? Hangi mevsimde denize girilir? Denize girerken nasıl hissediyorsun? 12.  Sayfa: Bak dalgalara bak kocaman. Sen de dalga gördün mü böyle? 13.  Sayfa: Bu gölgeler kimin gölgesi sence? Peki bu uzanan yeşil şeylere ne diyorduk? Daha önce yakından gördün mü? 14.  Sayfa: Sence deniz yosunlarının görevi ne olabilir? Kaplumbağalar ile ne gibi benzerlikleri var? 15.  Sayfa: Kaplumbağa neye bakıyor sence? Saklanıyor gibi. Sen nelerden saklanırsın? 16.  Sayfa: Bak baloncukları gördün mü? Sence kaplumbağanın baktığı bu yer nereye çıkıyor olabilir? Sen de oyun oynarken bu baloncukları ne ile çıkardığını hatırlıyor musun? 17.  Sayfa: Bak yosunlar arasında bir sürü kaplumbağa var. Saklambaç oynuyor gibiler. Senin en sevdiğin oyun ne? 18.  Sayfa: Bir sürü kaplumbağa. Galiba Minik Deniz Kaplumbağasına selam veriyorlar. Sen de yeni kişiler gördüğünde selam verir misin? Nasıl davranırsın?  19.  Sayfa: Kaplumbağaları koruyormuş bu yosunlar sence nasıl koruyor olabilir?20.  Sayfa: Sence neden korunuyorlar? Sen tehlikeyle karşılaştığında ne yaparsın? Sence kaplumbağalar neyle besleniyor olabilirler? 21.  Sayfa: Kaplumbağanın evi denizmiş. Bak sence nasıl hissediyor? Sen evinde nasıl hissediyorsun? 22.  Sayfa: Kaplumbağa büyürken onda ne gibi değişimler olur sence? Sen büyürken sende neler değişiyor? 23.  Sayfa: Denizlerin daha da büyüğünde yaşıyor bu kaplumbağa ve diğer suda yaşayan canlılar. Bu büyük denizlere ne dendiğini biliyor musun? Evet, okyanus deniyor. Sence hangi balıklar yaşıyor olabilir? 24.  Sayfa: Ay bak kocaman balina! Yunuslar da okyanuslarda yaşıyor. Başka hangi canlıları kaplumbağa görmüştür sence? 25.  Sayfa: Kaplumbağa denizlerde ondan büyük olan canlıları görünce ya da büyük dalgalarla karşılaşınca ne yapıyor olabilir? Küçükken daha mı çok korkar? Büyümek ne demek sence? 26.  Sayfa: Bak, biraz daha büyümüş sanki değil mi? Evet, nasıl değişimler olmuş, ne görüyorsun fotoğrafta? 27.  Sayfa: Aa, her şeyin başladığı o kumsal değil mi? Tekrar dönecek mi sence? Kaplumabağa için ne zaman güvenli olacakmış bu kumsal? 28.  Sayfa: Deniz kaplumbağalarının hem suda hem de karada yaşamasını duymuş muydun? Çok ilginç değil mi? Sen de bu şekilde yaşamak ister miydin? 29.  Sayfa: Aa şu balıklara bak. Ne kadar da çeşitli değil mi? Sence bu balıkların adını sen koyacak olsan ne söylerdin? 30.  Sayfa: Kaplumbağa sence kaç yaşına kadar yaşıyordur? Sen de çok uzun yıllar yaşamak ister miydin? 31.  Sayfa: Minik Deniz Kaplumbağasına bak, nasıl da yaşlanmış! Yanında yeni küçük yavrular var. Sence burada kimin cesarete ihtiyacı vardır? 32.  Sayfa: Kaplumbağanın kabuğunda ne gibi değişiklikler var? Sence bu kadar yaşlı olmak nasıl hissettiriyordur?   ✓      Anneden çocuğa,“Hikâyeye başka bir isim verilse hikâyenin isminin ne olmasını isterdin?” sorusunu yöneltmesi istenir.  

Wed, 07 Ağs 2024

Tüm Haberler