Örnek Kitap Okuma Rehberi - 17

BENİM KÜÇÜK KARDEŞİM

Yazan: Berta Garcia Sabates

Resimleyen: Armelle Modere

Yayınevi: Tübitak Popüler Bilim Kitapları

Hedef Sesbirim: /K/

Hedef sesbirim ile başlayan sözcükler çocuğa okunur. (Kardeş, keşfetmek ve kucak kelimelerinin başlangıç seslerine vurgu yapılır).

OKUMA ÖNCESİNDE:

✓      Kitap okunacak ortamda çocuğun dikkatinin dağılmasına neden olacak çevresel uyaranların bulunmamasına, tuvalet ve su gibi ihtiyaçlarının giderilmiş olmasına özen gösterilir.

✓      Çocuğun, kitabın resimlerini rahatlıkla görebileceği şekilde annenin kucağında ya da yanında bir oturma düzeni sağlanır. Çocuk isterse annenin karşısına da oturabilir.

✓      Annenin çocuğa hikâyeyi dinleme ve konuşmaya istekli bir ortam yaratıp yaratmadığına dikkat edilir.

✓      Anne çocukla beraber kitabın önce ön kapağı daha sonra arka kapağını inceler. Kitabın kapağındaki resimlemeler ve karakterler hakkında konuşmasına fırsat verir. Annenin çocuğa kitabın konusu, karakterleri hakkında sorular sorması beklenir. Örnek sorular;

·        Resimde neler görüyorsun?

·        Kitabın kapağında kimi görüyorsun?

·        Senin de kardeşin var mı?

·        Oyuncakları sever misin?

·        En çok hangi oyuncağı seversin?

·        Bir bebeğin nasıl oyun oynadığını izledin mi?

·        Hangi oyunları oynamak istersin?

·        Sence bu öyküde ne anlatılıyor olabilir?

(Not: Anneye, soruların hepsini ilk seferde sorma zorunluluğunun olmadığı, her okumada farklı sorular sorulabileceği, çocuğun dikkat ve ilgi süresini takip etmesi önerilir).

✓      Annenin kitabın adı, yazarları, çevireni ve yayınevini, parmak ile göstererek çocuğa okuması beklenir.

✓      Annenin çocuktan hikâye ile ilgili tahminlerini aldıktan sonra dikkatlice dinlemesini isteyip, çocuğun duyabileceği bir ses tonuyla okumaya başlaması istenir.

OKUMA SIRASINDA:

✓      Annenin, hikâye okuma aşamalarından hikâyeyi başlatma sorusu ile okumaya başlaması beklenir. Kitabın ilk sayfasındaki bebek resmi gösterilerek “Bu nedir?” sorusunun sorulması buna örnek verilebilir.

✓      Çocuğun verdiği cevapların anne tarafından değerlendirilmesi beklenir. Örneğin; çocuktan bebek cevabı geldiyse “Evet bu bir bebek.” şeklinde geribildirimde bulunması, çocuğun cevabı doğru değilse yeni sözcükler öğrenebilmesi için başka destekleyici bilgiler vermesi beklenir.

✓      Tüm süreçte anneden, çocuğa konuşması ve kendini yeterince ifade edebilmesi için zaman tanıması, sabırlı, hoşgörülü olması ve cesaret verici olması beklenir.

✓      Genişletme aşamasında çocuktan gelen cevapların genişletilerek geribildirimde bulunması beklenir. Örneğin; çocuktan bebek cevabı geldiyse kullandığı ifadelerin genişletilerek “Evet annenin kucağında minik bir bebek var.” ifadesine benzer bir ifade kullanması beklenir.

✓      Hikâyeyi okuma sürecinde hikâye başlatma tekniklerinden 5N 1K sorularını sorması, çocuğu desteklemesi ve cesaretlendirmesi beklenir. Örnek sorular;

·        Kim annenin kucağında duruyor?

·        Bebek nerede uyuyor?

·        Bebek ne zaman abisi ile oynayabilecek?

·        Bebek neden püre ile besleniyor?

·        Bebek uyuyacağı zaman ortam nasıl oluyormuş?

·        Ne olduğunda bebek gülüyor?

✓      Anneden hikâyeyi başlatma ve sürdürme tekniklerinden tamamlama ile ilgili örneklere ver vermesi beklenir. Örneğin; “Gülmen herkesi …(mutlu) ediyor.” cümlesini çocuğun kitaba uygun tamamlaması istenir.

✓      Annenin okuma sürecinde çocuğu açık uçlu sorular ile desteklenmesi beklenir. Örneğin; kitabın bol resimli ve dikkat çekici bir sayfasında “Burada neler görüyorsun?” şeklinde açık uçlu bir soru yöneltip, çocuktan gördüklerini anlatmasını istemesi beklenir.

✓      Çocuğa yeni bir kelime öğretme sürecinde kelime ile ilgili sorulara yer vermesi, sözcüklerin anlamlarının resimler ve materyaller ile desteklenmesi anneden istenir. Örneğin; yeni öğretilecek kelime olan kucak kelimesi ile ilgili konuşup, kelimeyi hecelemesi “k” sesine vurgu yapması ve ardından da çocuğa “haydi beraber heceleyelim” yönlendirmesi yaparak çocuğun tekrarlamasını sağlaması istenir. Yeni öğretilecek kelime biberon kelimesi ise babanın bebeğini biberon ile beslediğinin göründüğü sayfa çocuğa gösterilerek resimle somutlaştırılarak anlatması istenir. Ardından kucak ve biberon kelimesi ile ilgili sorular sorması beklenir.

Örnek sorular;

·        Bebekler neden biberonla beslenir biliyor musun?

·        Daha önce kucağına bebek aldın mı?

·        Hiç bebek sevdin mi?

·        Bebekler bir gün içinde neler yapar, bana tarif eder misin? şeklinde olabilir.

✓      Anneden, etkileşimli kitap okuma aşamalarından tekrarlatma aşamasına uygun sorular sorması istenir. Örneğin; “Bir önceki sayfada resimde neler görmüştük? Baba bebeğini nerede besliyordu?” şeklinde hatırlatma soruları olabilir.

✓      Anneden çocuğun kendi yaşamı ile ilişkilendirebileceği sorular sorması istenir. Örneğin; “Senin de bebek gibi ihtiyaçların olmuş mu? İhtiyacın olduğunda hala yardım ister misin?” şeklinde sorular sorması beklenir.

OKUMA SONRASI

✓      Annenin okunan hikâyeyi çocuğa özet olarak anlattırması beklenir.

✓      Annenin hikâyenin okunmasının ardından çocuğa bazı sorular sorması beklenir. Örnek sorular;

·        Bu okuduğumuz kitabın adı neydi?

·        Evde küçük bir kardeşin olması çocuğa ne hissettirmişti?

·        Bebeğin ihtiyaçları nelerdi?

·        Bebeğin neden büyüklere ihtiyacı olabilir?

·        Kitapta bebeği en mutlu eden neydi?

·        Çocuk kardeşi ile ilgilenirken neler yapmıştı?

·        Sen de bir kardeşin ile neler yapıyorsun/ Kardeşin olsun ister miydin? şeklinde olabilir.

1.     Sayfa: Aa, ben burada bir oda görüyorum ve bir sürü farklı eşyalar da var. Sen de görüyor musun? Peki sence neler farklı bu odada? Bu odaya gelen kimdi? Bak bebeğin minik eşyaları var.

2.     Sayfa: Bak burada çocuk, kardeşi ve annesi de oturuyor. Çocuk ne hissediyor olabilir? Sence bebekler neden kucakta duruyor olabilirler?

3.     Sayfa: Bak burada otobüsler bile renksiz, senin yaşadığın şehirde nasıl?

4.     Sayfa: Bir sürü bebek var. Bak seninle bebkler arasında ne gibi farklılıklar var bulalım mı? Evet onların elleri, kolları, gözleri minicik. Sence basşka neler farklı? Onların ihtiyaçları da bizden farklı değil mi? Uyku süreleri bile daha uzun. Bizden çok uyumaları gerekiyor. Sence neden daha çok uyuyorlar?

5.     Sayfa: Bak, buradaki inşalara sence buradaki insanlar kimler olabilir? Bebek için önemli kişiler mi? Sen kendi ailenden en çok kimden yardım istiyorsun?

6.     Sayfa: Bak konuşmuştuk seninle ya, burada da uyuyan bebekler var. Konuştuğumuz gibi onların büyümesi için ve gelişmesi için çok önemli uyku. Senin de uyuman önemli mi sence?

7.     Sayfa: Bak herkes merakla çocuğun başında toplanmışlar. Sence buradaki çocuklar ne düşünüyor olabilir? Burada da bir kızın elinde bebek arabası var ama oyuncak, senin de oyuncak bebek araban olsun ister miydin?

8.     Sayfa: Bak, bu resimde bebek nasıl bakıyor etrafına sence? Sen de kardeşini doğum gününde yanında ister miydin?

9.     Sayfa: Aa bak burada kumla oynuyorlar. Sen de kumdan kale yaptın mı daha önce? Burada bebek biraz daha büyümüş gibi? Sence bebekler ne zaman kumdan kale oyununa katılabilir?

10.  Sayfa: Bebeğe bak gördün mü? Yemek vakti gelmiş. Bebekler sence ne yer? Bak babası yemek yediriyor? Senin de kardeşini annen beslerken sen ne hissettin? Sen de daha önce bir bebeğe yemek yedirdin mi?

11.  Sayfa: Sence bebekler neler yiyebilirler? Daha yumuşak yiyecekler mi yoksa sert büyük büyük ısırabileceğimiz yiyecekler mi? Bak buradaki bebeklere de onlar da yiyor. Seninle tahmin edelim hadi!

12.  Sayfa: Aa bak, buradaki gibi beşik süslerini gördün mü daha önce? Bebek nasıl görünüyor oyuncaklara bakarken? Evet, heyecanlı görünüyor. Bu oyuncak ses de çıkarıyormuş ve şarkılar çalıyormuş sen de daha önce kulaklıkla şarkı dinledin mi?

13.  Sayfa: Peki her ses sence güzel midir? Her sesi bebekler sevebilir mi? Yoksa sevmedikleri veya korktukları sesler olabilir mi? Bak korkmuş sanki burada. Sence hangi seslerdir buradakiler?

14.  Sayfa: Gülmek sana ne hissettirir? Hangi zamanlarda güleriz. Burada bebek ne için gülmüş? Bak herkes bebeği güldürmeye çalışıyor.  Sen de bir bebeği ya da arkadaşını güldürmek için bir şeyler yaptın mı?

15.  Sayfa: Gülen bebek gördün mü? Sen bebekler sana güldüğünde ne hissediyorsun?

16.  Sayfa: Bak bebek ve babası burada. Bebeği kucağına almış babası. Senin de kardeşini kucağına aldıklarında ne hissediyorsun? Sen babanla veya annenle neler yapıyorsun?

17.  Sayfa: Bak, buradaki bütün aileler küçük bebeklerini kucaklarına alarak oyunlar onamış. Sen de küçüklüğünde anne ve babanın neler yaptığını sordun mu?

18.  Sayfa: Bak burada bebek ve annesi var. Bebeğe sanki şarkı söylüyor gibi. Bebekler uyusun diye söyledikleri şarkıya ne diyorduk hatırlıyor musun? Evet, ninni diyorduk ve burada bebeğe annesi ninni söylüyormuş. Sen de hala ninni sever misin?

19.  Sayfa: Bak bebek burada müzik aleti çalan çocuklara bakıyor. Sence bebek müzik aletlerini sevmiş midir? Sen sever misin? Daha önce çalabildiğin oldu mu?

20.  Sayfa: Bak bebeğe burada ne yapıyor? Eşyaları ağzına alması sence doğru mu? Evet, bebekler için küçük eşyaları ağzına alması yanlış. Onun için tehlikeli olabilir değil mi.

21.  Sayfa: Bak burada bebekler oyun oynuyor. Bebeklerin seninle oyun oynaması için ne kadar büyümeleri gerek sence?

22.  Sayfa: Bebeğe bak, annesi onu yıkıyor. Sence bebekler banyo yapmayı seviyor mudur? Sen seviyor musun?

23.  Sayfa: Burada iki kardeş oynuyorlar. Gördün mü? Senin de böyle bir havuzun oldu mu? Çok güzel değil mi? Senin de böyle havuzun var mıydı? Böyle bir havuzun olsa nasıl oyunlar oynardın? (Eğer havuzu yoksa küvet veya banyo değerlendirilerek mevsim koşullarına göre çocukla oyun oynanabilir. Minik bir kovaya su koyarak ya da duş başlığı ile de olabilir.)

24.  Sayfa: Bebeğin oyuncaklarına bak. Bu oyuncaklara bakınca aklına neler geldi? Mesela benim aklıma odam geliyor. Sonra yatağımın olduğunu görüyorum odamda ve uykum da gelebiliyor. Bebeğin yatağı da sence bu odada mıdır? Bu oyuncakların adını tahmin edelim mi beraber?

25.  Sayfa: Bak bebeğin yatağı burada. Yan sayfadaki hangi oyuncakla uyuyor? Senin de yatarken uyuduğun oyuncağın var mıydı? Anne ve babası ona sence ninni söylemişler midir? Sen uyurken nasıl uyuyorsun?

26.  Sayfa: Sence bebekler direkt yürüyebilir mi? Evet, yürüyemezler. Yürümek için neler yaparlar önce?

27.  Sayfa: Aa, burada bindiği şey ne işe yarıyor olabilir? Sence bu bindiğinin adı ne olabilir? Bununla bebeğin yürümesine yardımcı olması sağlanır. Burada bebek buna bindirilince ayaklarını kullanarak hareket eder. Sen de binmiş miydin, biliyor musun?

28.  Sayfa: Aa bu sayfaya bak. Bebekler ortalığı karıştırıp büyüklerin eşyalarını almış sanki. Sen de büyüklerin eşyalarını giymeyi denedin mi daha önce?

29.  Sayfa: Her yerden minik bebekler yine oyun oynuyor. Bak sen de buradaki bebek gibi takla atabiliyor musun? Başka hangi oyunları oynuyorsun?